SEÇİLEN İYİLEŞTİRME ALANININ OKUL İÇİN ÖNEM DERECESİ
Çağdaş uygarlığın gelişiminde etkin, yenilikçi, öğrenmeyi öğrenen, sorgulayan, araştırmacı; soyut, özgür ve bilimsel düşünmeyi gerçek bilgiye ulaşmada bir yol olarak kabul eden; dengeli, sağlıklı, üretken bireyler yetiştiren, mücadeleci, planlı, Atatürkçülüğün özüyle ülkemizin kalkınmasını hedefleyen, hoşgörülü sorumluluk sahibi bireyler yetiştirme amacını hedefleyen okul misyonumuz, eğitim-öğretim süreci içerisinde okul-aile-çevre işbirliğini daha aktif hale getirmeyi hedeflemektedir.
Eğitim-öğretim süreci boyunca öğrenciyi etkileme gücünde olan bütün unsurların kontrol edilemeyişi, okul yönetimlerini kontrol edilebilir unsurlar üzerinde çalışmaya yönlendirmiştir. Okulumuzun aldığı ISO 9001:2000 belgesi, paydaşların okulumuzla ilgili beklentilerini daha da yükseltmiştir. Okul paydaşlarının beklentilerini en üst düzeyde karşılamak amacıyla yapılan
E özdeğerlendirmeler,
E personel önerileri,
E geri bildirimler
E anket analizleri ve
Eçalışma ekiplerinin yaptığı beyin fırtınaları,
neticesinde, eğitim paydaşlarının okulun etkinlik ve katılım süreçlerinde istenen ölçüde görülmediği ve ödüllendirme davranışının yeteri düzeyde yerine getirilmediği sonucuna varılmıştır.
Genel olarak bakıldığında hem yerel hem de ulusal düzeyde meslek lisesi öğrencilerinin ailelerinin sosyo-ekonomik düzey açısından orta ve alt grup denilen kategoride yer aldığı görülmektedir. Bu, öğrenciye ve okula verilen değer açısından takdir ve teşvik duygularının az olduğunu da göstermektedir. Öğrencileri girişkenliğe, yaratıcılığa ve başarıya sevk etmede takdir edilme duygusu çok önemlidir. İş piyasasına ara eleman olarak girecek olan öğrencilerimizin mutlak surette girişkenlik ve yaratıcılık becerilerini en yüksek düzeyde kazanmaları gerekmektedir. Bu becerilerin kazanımında eğitim-öğretim süreci içerisinde öğrencilerin aldığı teşvik ve takdir geri bildirimleri önemli rol oynamaktadır. Rekabet, ödüllendirme ve onurlandırma insanları daha büyük işler başarmaya iter. Bireyin en az bir alanda kendine güveninin sağlanması, diğer alanları da etkiler.
Meslek lisesi öğrencilerinin ÖSS sınav sisteminde kısmi olarak ikinci plana itilmesi neticesinde öğrencilerin ders başarısı, diploma notu,ÖSS konularında motive eksikliği yaşadığı görülmüştür. Öğrencilerin kendilerini gerçekleştirebildikleri her alanda onları teşvik ve takdir etmenin eğitim-öğretim faaliyetleri içinde çok önemli bir yeri vardır. Bu görüşe sahip olan okulumuz, bu sürecin okul-aile-çevre işbirliğine de katkı sağlayacağına inanmıştır. MEB Ödül ve Disiplin yönetmeliğinde ödüllendirme ve takdir davranışlarına çok az yer verilmesi, bizlere bu çalışmayı yerellikten ulusal düzeyde bir standart haline getirme amacını kazandırmıştır.
PROBLEMİN TANIMI VE ANALİZİ
2004–2005 öğretim yılı boyunca öğrenci, veli ve çalışan görüşmelerinden ve yılsonunda bütün paydaşlar üzerinde yapılan özdeğerlendirme çalışması sonucunda bazı konularda iyileştirmenin gerekli olduğu tespit edilmiştir. Bunlar içerisinde iyileştirme ekibimizin dikkatini çeken önemli olanlar şunlardır:
1.Okulumuzda bireylerin başarılarının yeteri düzeyde takdir edilmediği,
2.Öğrencilerin girişkenlik ve yaratıcılık eğilimlerinin desteklenmediği,
3.Okul ve öğrenci başarısı için takdir ve teşvik davranışlarının gerekli olduğu,
4.Öğrenci başarılarının teşviki sayesinde okul-aile işbirliğinin artacağı,
5.Takdir edilen öğrencilerde okulu sahiplenme, aidiyet duygusunun arttığı,
6.Eğitim paydaşlarının okulun bütün süreçlerinde yeterince yer alması gerektiği,
7.Ödüllendirme sayesinde okul imajının daha da güzelleşeceği ifade edilmiştir.
Okulumuzun sahip olduğu ISO 9001:2000 belgesinin öğretmenlerimiz ve öğrencilerimiz üzerinde yarattığı olumlu havanın ve dinamizmin etkisiyle çok değişik alanlarda ve imkânlarda ödüllendirme sürecinin yerine getirilebileceği inancı, bu konuda çalışmaların yapılması kararını aldırmıştır.
PÇE, mevcut verileri, beyin fırtınası yöntemiyle analiz etmiş ve problemi, “Okul-aile-çevre işbirliğini artıracak teşvik unsurlarının yeterince kullanılmaması ” olarak tanımlamıştır.
PROBLEM ÇÖZME (İYİLEŞTİRME)SÜRECİNİN ÖZETİ Öğretmenlere İlişkin Sonuçlar:
Problem Çözüm Seçeneklerinin Belirlenmesi
Eğitim kalitesinin yükseltilmesi ve iyileştirmeye açık alanların tespiti amacıyla yapılan beyin fırtınası toplantıları, memnuniyet anketleri, mülakatlar ve Öğrenci İstek Kutusu’ndan çıkan konuyla ilgili benzer talepler çıkması sonucunda problemin“Eğitim paydaşlarının işbirliğini artıracak teşvik unsurlarının yeterince kullanılmaması ” olduğu tespit edildi.
PÇE beyin fırtınası yöntemiyle problemin çözümünde uygulanabilecek yöntemleri görüşmüş ve nasıl-nasıl ağaç diyagramı ve önceliklendirme analizinin uygulanmasına karar vermiştir.
Ekibimizin yaptığı bu analizler sonucunda, problemin çözümü için öne çıkan önerinin “Etkinlikte ve Katkıda Bulunan PaydaşlarınÖdüllendirilmesi” olduğu ortaya çıkmıştır.
Yaptığımız bu çalışma, “MEB TKY Uygulamaları Ödül Yönergesi’nin hazırlanış amacı” bölümünde belirtilen fikirlerle, MEB’in Kalite Politikası, MEB’in Vizyonu ve MEB’in Misyonu ile bire bir örtüşmektedir. Okulumuzun yürüttüğü “Paydaşları Ödüllendirme Projesi “ MEB TKY Uygulamaları Ödül Yönergesi’ni de desteklemektedir.
TKY çalışmalarına yönelik Milli Eğitim Bakanlığınca ve üniversitelerce yapılan değerlendirmelerde ödüllendirme eksikliğinin olduğu tespit edilmiştir. Bizler de okul içinde yaptığımız inceleme ve değerlendirmelerde de öğrenci ve velilerle ilgili olarak benzer sonuçlara ulaştık. Ayrıca MEB Ödül ve Disiplin Yönetmeliği’nde öğrencilere verilecek ödüllerin takdirinde nasıl bir yol izleneceği konusunda işlem basamaklarının yetersizliği bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktadır. Okullarda genelde bu yönetmeliğin notla ilgili kısmı uygulanarak yalnızca Teşekkür Belgesi, Takdir Belgesi ve sınıf geçenler içinde devamsızlığı olmayanlara Onur Belgesi verilmektedir. Mülakatlar ve beyin fırtınası yöntemleriyle ödüllendirme işlem basamaklarını standart bir izlek (prosedür) haline getirip ödül verilecek alanları ayrı ayrı gruplandırdık, kimlere nasıl ve neler verileceğini adım adım açıkladık ve böylece konuyu daha somut ve uygulanabilir bir hale getirdik.
“İnsanların önlerini açın, onlar nasıl yapacaklarını bilirler.”Deming
Çalışma Stratejisi ve Hedeflerin Belirlenmesi:
Problem Çözme Ekibi, kendisine isim olarak “Kardelen”i seçti ve stratejik planın bir bölümü olan misyon ve vizyonunu beyin fırtınası yöntemiyle belirledi. Kardelen’in misyonu:
Misyon: Önce insan ve kaliteli birey anlayışını temel alarak eğitim-öğretimin her aşamasında iyi örnekleri ön plana çıkarıp başarıyı, eğitime katkıyı teşvik etmek ve pozitif eğitim ortamı oluşturmak.
Kardelen’in vizyonu:
Vizyon: Ulusal ve yerel düzeyde eğitim-öğretim alanında başarı elde etmiş, okulumuz için faydalı bir iş yapmış ve eğitime katkıda bulunmuş kişileri ödülle onurlandırarak onları eğitimin içine çekmek, paydaşların ödüllendirilmesi sürecini standart hale getirerek MEB Ödül ve Disiplin Yönetmeliği’ne katkıda bulunmak.
Stratejilerimiz:
1.Ödüllendirmeyle ilgili kanun, yönetmelik ve diğer kaynakların araştırılması.
2.Ödül verilecek alanların seçilmesi.
3.Ödüle dayanak olacak eylemin ölçütlerinin belirlenmesi.
5.Ödül niteliklerinin ve niceliklerinin belirlenmesi.
6.Ödül teklif formlarının hazırlanması.
7.Çalışmalar hakkında ilgili kişi ve birimlerin bilgilendirilmesi.
8.İlgili birimlere teklif formlarının ulaştırılması ve gelen tekliflerin değerlendirilmesi.
Hedeflerimiz:
1.Başarıyı ödüllendirerek benzer çalışmaların çoğalmasını sağlamak.
2.İyi örnekleri ön plana çıkararak pozitif bir eğitim ortamı oluşturmak.
3.Veli ve diğer paydaşların okula ilgi ve desteğini artırmak.
4.İnsan psikolojisinde çok önemli olan takdir edilme ihtiyacını karşılamak.
5.MEB’in ceza ağırlıklı olan Ödül ve Disiplin Yönetmeliği’nin ödül ağırlıklı olarak değişmesini sağlamak.
6.Öğrencilerde okula aidiyet duygusunu geliştirerek tamirat ve yenileme masraflarını azaltmak.
7.Başarıların artmasıyla daha nitelikli öğrencileri okula çekmek.
8.Öğrencilerin kendilerini gerçekleştirmelerine ve geliştirmelerine rehberlik etmek.
ELDE EDİLEN SONUÇLAR
Eğitim Paydaşlarına İlişkin Sonuçlar:
“Paydaşların Ödüllendirilmesi Projesi” sonucunda hedeflerin büyük çoğunluğuna ulaşıldığı görülmüştür. Paydaşlarla yapılan görüşmelerde projenin, uygulamadaki birkaç aksaklık dışında genel olarak büyük bir kabul gördüğü tespit edilmiştir. Anket uygulamalarımızdaki sonuçlar da bunu doğrulamaktadır.
*Bu projemiz sonucunda okul imajının daha da iyileştiği,
*Öğrencilerde ve diğer paydaşlarda okulu sahiplenme bilincinin yükseldiği,
*Sahiplenme bilincinin yükselmesiyle onarım masraflarında azalma olduğu,
*Okul etkinlikleri ve yeni eğitim malzemesi alınması için sponsor bulunmasının kolaylaştığı,
*Sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerde artış olduğu,
1-Okulumuzda başarılı olan öğrencilerin ödüllendirilmesi sonucunda bu başarılarda emeği olan öğretmenlerde mesleki tatmin ile başarma duygusunun verdiği mutluluk öğretmenlerimizin çalışma ve üretme isteklerini kamçılamıştır.
2- Çevreden öğretmenlerimize karşı gösterilen saygı ve sevgide artış gözlemlenmiştir.
3- Okulumuzdan ayrılan ve emekli olan öğretmenlere de hizmet onur ödül belgesi verilerek onların okulumuzdaki çalışmalarına verilen değer vurgulanarak bu öğretmenlerimiz onurlandırılmıştır.
4- Belirli etkinliklere sınıfça veya grupça katılım olmasından dolayı bu sınıfların atmosferi olumlu yönde değişti ve öğretmenlerimiz daha verimli ders işleme ortamı buldular.
Kuruma İlişkin Sonuçlar:
1- Mezunlarımızın ödül törenlerine sponsorluğu sağlanarak okulumuza katkıları artırılmış ve bu mezun öğrencilerimiz şu an okuyan öğrencilerimize iyi birer örnek olarak gösterilmiştir.
2-Okulumuzda yeni sosyal kulüplerin açılması sağlanmıştır.
3-Öğrencilerimizin sosyal ve kültürel faaliyetlere daha etkin katılımı sağlanmıştır.
4-Problemli öğrenciler sosyal ve kültürel faaliyetler ile meşgul edilerek okulumuzdaki şiddet olayları daha da azaltılmaya çalışılmıştır.
5-Okulumuza kayıt için başvuran öğrencilerin sayısında artış olmuştur. Bu sayede öğrenci kalitemiz yükselmiştir.
6-Yapılan sosyal faaliyetler ve sonunda yapılan ödül törenlerinin yazılı ve görsel basında yer alması okulumuzun tanıtımına katkı sağlamıştır.
7-Okulumuza yeni sponsorlar bulunarak konferans salonumuz yenilenmiş ve teknolojik eğitim araçlarıyla donatılmıştır.
8-Ödül alan ve içinde ödül alma isteği uyanan öğrencilerde okulu sahiplenme duygusu ve “burası benim okulum” algılamasının gelişmesi sebebiyle, okul bina ve donanımlarında daha az tahribat olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum, tarafımızdan, özelde okulumuz, genelde ise devletimiz için bir tasarruf unsuru olarak değerlendirilmiştir.
Velilere ve Diğer Paydaşlara İlişkin Sonuçlar:
1.Veli bilgilendirme toplantılarına katılımda artış olduğu gözlenmiştir.
2.Velilerin, okulda yapılan etkinliklere katılmaları için öğrencileri teşvik ettikleri gözlenmiştir.
3.Okulumuza yapılan ayni ve nakdi bağışlarda artma olmuştur.
4.Velilerin okul-öğrenci ilişkisine olan güveni yükselmiştir.
5.Veliler, ödüllendirilen çocukları üzerindeki olumlu değişimi fark ederek çocuğu teşvik ederek eğitmenin önemini günlük hayatlarında somut olarak gördüler.
Öğrencilere İlişkin Sonuçlar:
1.Ödül alan öğrencilerin okulu daha çok benimsedikleri ve sevdikleri gözlenmiştir.
2.Sosyal-kültürel etkinliklerde görev almak isteyen öğrenci sayısında gözle görülür bir artış olmuştur.
3.Anti-sosyal öğrenciler, sosyal etkinlikler aracılığıyla kendilerini gerçekleştirme olanağı bulmuşlardır.
4.Ödül alan öğrencilerde kendine güven duygusu gelişmiştir.
5.Öğrenciler arası olumlu rekabet artmıştır.
6.Disiplin olaylarında azalma olmuştur.
7.Kazandıkları bu sosyal deneyimle öğrencilerin okula ve hayata bakış açıları değişerek ufukları açılmıştır.
8.Sosyal-kültürel etkinliklere katılan sorunlu öğrencilerin davranışlarında iyileşme görülmüştür.
9.Başarılı bir sosyal etkinlikten, başarı elde edilecek başka bir etkinliğe geçmek için ne yapmak gerektiği konusunda fikri olmayan öğrencilerin kendilerine olan güvenleri pekişmiş ve bu konuda fikir sahibi olmuşlardır.
10.Okuldaki etkinlik ve başarı ortamının tüm gençlere ve girişimde bulunanlara açık olduğunu ve başarının ödüllendirildiğini gördüler.
2004–2005 Eğitim-Öğretim Yılında verilen ödül-başarı belgeleri toplamı 294’ken, Paydaşların Ödüllendirilmesi Projesi ile bu sayı 2005–2006 Eğitim-Öğretim Yılında 438’e çıkmıştır.
Öğrencilere, yeteneklerinin önemli bir kısmını kullanabilecekleri, başarma duygusunu tadabilecekleri, paydaşların “benim okulum” diyebilecekleri bir okul ortamı oluşturmada ödüllendirmenin belirsiz değil, net ölçütlerle ortaya konduğu “Paydaşların Ödüllendirilmesi Projesi”nin önemi, raporumuzun içeriğinde sunulduğu üzere hem ödüllendirmenin felsefi boyutuyla hem de elde edilen somut verilerle vurgulanmaya çalışılmıştır.
Daha fazlası için bakınız:
Eğitim Projeleri
Okullarda Uygulanabilecek Örnek Eğitim Çalışmaları
Eğitimde İyi Örnekler, Harika Eğitim Projeleri
